Meerjarendoelen

De wettelijke toezichtstaak is beter en efficiënter uitgevoerd

Toelichting op meerjarendoel

We voeren ons toezicht uit op basis van het Beleidskader Interbestuurlijk Toezicht (IBT) 2021-2024 en in lijn met de Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht (ATT) van Rijk, IPO en VNG. Ons streven is om dit met zo min mogelijk toezichtlasten en zo transparant mogelijk voor onze collega-overheden te doen. We zoeken daarbij nog méér de dialoog met degenen op wie wij toezicht houden, zowel via contact per toezichtontvanger als via (regio)bijeenkomsten of webinars. In verband met veranderende wetgeving (Omgevingswet) passen wij onze informatie-afspraken aan. Bij IBT-omgevingsrecht en IBT-informatiebeheer wordt het toezicht risico-gericht uitgevoerd: meer quickscans bij goed presterende gemeenten, uitgebreider toezicht bij minder presterende gemeenten. Ambtelijke (voortgangs)gesprekken vinden frequenter plaats, kennisbijeenkomsten met gemeenteraden, bestuurders en ambtenaren worden georganiseerd en de klankbordgroep horizontale verantwoording/verticaal toezicht wordt verder gerevitaliseerd.

Gemeenten worden in aanloop naar de begroting 2023 geconfronteerd met (financiële) onzekerheden. Zo is er onduidelijkheid over de financieringssystematiek voor de jaren na 2025. Gemeenten weten daarom niet waar ze rekening mee kunnen houden in hun meerjarenraming, waardoor het lastig is om beleid structureel door te trekken. Voor de jeugdzorg is er onzekerheid over de extra bijdrage vanaf 2025. Hierover is afgesproken dat gemeenten voor die jaren een stelpost mogen opnemen. Vanwege de extra toegezegde middelen voor de jaren 2023 tot en met 2025 is de verwachting dat alle Utrechtse gemeenten erin zullen slagen een sluitende begroting vast te stellen. We constateren tegelijkertijd dat gemeenten worden beperkt bij de uitvoering door de krappe arbeidsmarkt. Dit geldt overigens ook voor de andere IBT-domeinen. Dit zal de komende periode terug te zien zijn in de uitkomsten van het IBT.

Gezien de grote opgave voor de huisvesting vergunninghouders, vergt dit ook in 2023 een intensiever toezicht. Dit betekent uitgebreidere ambtelijke en bestuurlijke monitoring van gemeenten en het uitvoeren van meer interventietrajecten. Aangezien naar verwachting de taakstellingen voor de gemeenten evenals het woningtekort nog groter zullen worden, wordt nauwe samenwerking met het provinciaal programma Versnelling Woningbouw en het Kansenmakersteam (die met gemeenten zoekt naar kansen voor huisvesting) nog belangrijker.
De huisvestingsopgave statushouders is nauw verbonden met de asielopgave. Het Rijk werkt aan een wetsvoorstel waarbij gemeenten een wettelijke taak krijgen om geschikte asielopvangvoorzieningen te creëren en een nieuwe toezichtrol mogelijk bij ofwel Rijk ofwel bij de provincies wordt neergelegd. Over de opportuniteit wordt nog gediscussieerd en ook als provincie Utrecht hebben wij vraagtekens bij een dergelijke provinciale rol. De invoering van deze wet is op dit moment voorzien per 1 januari 2023. Via het IPO volgen wij nauwgezet deze wetsvoorbereiding.

Beoogd resultaat 2023

• Toezichtbeslissingen op gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en waterschappen zijn voorbereid en opgesteld, waarbij meer maatwerk (quickscans waar mogelijk en verantwoord) wordt toegepast. Uitkomsten zijn gepubliceerd op de IBT-kaart.
• Bijbehorende monitoringstrajecten en interventies zijn uitgevoerd.
• (Regio)Bijeenkomsten zijn georganiseerd per toezichtgebied over relevante onderwerpen om kennisdeling tussen gemeenten te stimuleren.
• De informatieafspraken met de toezichtontvangers (IBT-verordening) is geactualiseerd.
• De mogelijke nieuwe IBT-taak taakstelling asielopvang is voorbereid.