4.4.2 Toelichting op incidentele lasten en baten

4.4.2 Toelichting op incidentele lasten en baten

De Commissie-BBV heeft de stellige uitspraak gedaan dat een toelichting op de in het overzicht van incidentele lasten en baten opgenomen bedragen vereist is. Dit geeft uw Staten namelijk het inzicht om te beoordelen of dergelijke posten terecht zijn aangemerkt als incidenteel, aangezien in het BBV daar geen scherpe definitie voor is opgenomen.
Voor de posten groter dan € 500.000 wordt een afzonderlijke toelichting opgenomen.

Algemeen
In het overzicht van de incidentele lasten zijn diverse negatieve bedragen opgenomen. Dit is een gevolg van de keuze om adaptief te begroten, wat heeft geresulteerd in een vertragingsfactor van gemiddeld 1% over alle materiële budgetten voor de jaren 2023 en 2024. In veel gevallen is deze vertragingsfactor omwille van administratieve eenvoud opgenomen onder het eerste beleidsdoel van elk beleidsprogramma.

Reserves
De stortingen in en onttrekkingen aan de reserves die in de diverse programma's zijn gepresenteerd zijn altijd incidenteel conform de uitspraak van de Commissie-BBV.

Programma 1. Ruimtelijke Ontwikkeling

Voor het beleidsdoel "Ruimte maatschappelijke ontwikkelingen" zijn incidentele middelen voor 2023 begroot voor het kunnen werken met de Omgevingswet.
Voor het beleidsdoel "Passende woonruimte bij woningbehoefte" zijn middelen begroot voor 2023 betreffende Regiodeal Vitale Wijken U16 en aanpak in Amersfoort. Daarnaast is voor 2024 tot en met 2026 een jaarlijks bedrag van € 3,8 mln. opgenomen voor het Programma Versnelling Woningbouw. In de Kadernota is de looptijd van het programma verlengt tot en met 2026. Vanwege de programmatische aanpak en de bijbehorende en vastgestelde einddata is dit als (meerjarig) incidentele lasten aangemerkt.

Programma 2. Landelijk gebied

Voor het beleidsdoel "Het Natuurnetwerk (NNN) is robuust" zijn incidentele lasten opgenomen voor de extra impuls voor natuur in de groene contour, zoals door uw Staten is vastgesteld in de begroting 2020. Vanwege de einddatum medio 2024 worden de lasten aangemerkt als incidenteel. Daarnaast zijn er lasten opgenomen voor het ontwikkelen van het natuurnetwerk via het Programma Agenda Vitaal Platteland. Vanwege de verrekening van de lasten met de daarvoor ingestelde bestemmingsreserve worden deze lasten als incidenteel aangemerkt.
Voor het beleidsdoel "De kwaliteit van natuur is goed/divers" zijn incidentele middelen opgenomen voornamelijk betrekking hebbende op het programma Aanpak Stikstof. Deze middelen zijn beschikbaar gesteld in de Kadernota 2022-2025. Met die incidentele dekking onderstrepen we onze principiële stellingname dat verdere financiering van dit vraagstuk dient te worden opgelost met financiering door het Rijk.
Voor het beleidsdoel "Duurzaamheid een substantieel onderdeel" zijn incidentele middelen opgenomen voor het programma Agenda Vitaal Platteland (AVP). Het programma AVP heeft een vastgesteld eindjaar van 2027 en is verbonden aan de reserve Landelijk Gebied. Deze reserve met als eindjaar 2027 is voornamelijk gevoed uit Rijksmiddelen. Vanwege de vastgestelde periode is de mutatie als incidenteel aangemerkt.
In het beleidsdoel zijn ook incidentele voorstellen geraamd vastgesteld in de Kadernota 2022-2025 voor de periode 2022-2023 betreffende landbouwvisie SAL, voedselagenda en Duurzame Landbouw Met Natuur (DLMN). De incidentele budgetten worden o.a. ingezet voor ondersteuning projecten, onderzoek en opstellen plannen. Na afloop van de periode worden deze voorstellen geëvalueerd. Over mogelijke voortzetting dient een nieuw besluit door uw Staten genomen te worden.

Programma 3. Bodem, water en milieu

Voor het beleidsdoel "De waterveiligheid en klimaatadaptatie" zijn incidentele middelen opgenomen voor het Programma Klimaatadaptatie, vastgesteld in de begroting 2021. In 2023 wordt dit beleid geëvalueerd. Vanwege de programmatische aanpak en bijbehorende einddata zijn deze lasten als incidenteel aangemerkt. Voor het programma Mooie en Veilige dijken is voor de jaren 2022-2025 een totaalbudget van € 5,8 mln. opgenomen, beschikbaar gesteld in de Kadernota 2022-2025. Deze middelen zijn gekoppeld aan concrete projecten en kennen dus een incidenteel karakter tot bij de oplevering van het betreffende project.
Voor het beleidsdoel "Bodem- en grondwatersysteem is schoon" zijn incidentele middelen opgenomen voor onderzoek en aanpak bodeminformatie, diffuus lood en PFAS. De incidentele lasten worden gedekt vanuit specifieke uitkeringen van het Rijk.
Voor het beleidsdoel "De leefomgeving is gezond en veilig" zijn incidentele middelen opgenomen die name betrekking op de inzet van erfcoaches en het versnellen van de aanpak van asbestdaken. Die middelen zijn toegekend bij de door uw Staten vastgestelde begroting 2020. De einddatum van dit project is medio 2024, het project en de aanpak wordt dan geëvalueerd en om die reden als incidenteel aangemerkt.
Voor het beleidsdoel "De bodemdaling en broeikasgasuitstoot" zijn incidentele middelen opgenomen voor bodemdaling remmende maatregelingen. Deze middelen worden gedekt vanuit de specifieke uitkering van het Rijk voor Bodemdaling Veenweide.

Programma 4. Energietransitie

Voor het beleidsdoel "Duurzame energie in provincie Utrecht" zijn incidentele middelen opgenomen voor het afdekken van de onrendabele top bij energie-opwekking bij eigen infrastructuur.
Voor het beleidsdoel "Energietransitie is haal- en betaalbaar" zijn incidentele middelen opgenomen. Dit betreft de in de Kaderbrief 2022-2024 voorgestelde incidentele middelen voor financieringsinstrumenten inclusieve energietransitie en het participeren in energie-innovatietrajecten. Vanwege de afgebakende periode en het bijbehorende programmaplan, zijn deze middelen als incidenteel aangemerkt. Het betreft in beide gevallen nieuw beleid, welk wij in 2024 willen evalueren op het succesvol zijn, waarbij we op dat moment ook kunnen beoordelen wat de mogelijkheden zijn eventuele lasten te dekken middels een businesscase (besparing energie) en revolverendheid (zijn garanties niet ingeroepen en leningen terugbetaald).

Programma 5. Bereikbaarheid I - Algemeen

Voor het beleidsdoel "Het provinciale netwerk is sterk" zijn incidentele middelen opgenomen. In de jaren 2023-2026 is een jaarlijks fluctuerende last dat betrekking heeft op variabel onderhoud. Dit incidentele onderhoud wordt gepland in het Meerjaren Onderhoudsplan en is verbonden aan de daarvoor ingestelde bestemmingsreserve Beheer en Onderhoud (vaar)wegen.
Voor het beleidsdoel "Locaties per fiets veilig, comfortabel" zijn incidentele middelen opgenomen. Dit betreft reeds in de begroting 2020 toegekende extra incidentele middelen voor verbetering van het regionale fietsnetwerk. Deze eenmalige investeringsgelden voor verbetering van het fietsnetwerk zijn incidenteel van karakter.
Voor het beleidsdoel "Verkenningen en regionale programma's" zijn incidentele middelen opgenomen. Het zijn budgetten geraamd voor het Regionaal programma. Deze budgetten komen ten laste van de bestemmingsreserve Mobiliteitsprogramma (onderdeel: regionale programma’s). Deze middelen zijn daarom als incidenteel aangemerkt.

Programma 6. Bereikbaarheid II - Openbaar Vervoer
In het beleidsdoel "OV-reizigers zijn tevreden" zijn incidentele middelen opgenomen voor:

Kosten OV-concessie vanwege minder reizigersopbrengsten van € 26,3 miljoen met dekking vanuit de reserve OV-concessie.

Voor 2023 is een bedrag van € 10 miljoen opgenomen aan lasten en baten voor de regiotaxi. Medio 2024 worden deze werkzaamheden niet meer via de provincie uitgevoerd maar door de gemeenten zelf. Daardoor kennen deze lasten en baten een einddatum, waardoor ze als incidenteel gekenmerkt worden.
In de jaren 2023-2026 is een bedrag opgenomen van jaarlijks € 5 miljoen aan onderhoud voor het openbaar vervoer. Deze last is als incidenteel aangemerkt, omdat tegenover deze lasten de baten staan vanuit de specifieke uitkering Verkeer en Vervoer die een einddatum heeft van 2033. Deze specifieke uitkering is als incidentele baten geraamd.
Voor OV-doorstromingsmaatregelen zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld van € 1,8 miljoen.

Programma 7. Cultuur en erfgoed

In beleidsdoel "Behoud, beleving cultureel erfgoed hoog" is een incidenteel budget opgenomen van € 0,5 miljoen voor ondersteuning middelen voor ondersteuning streekmusea, beschikbaar gesteld in de Kadernota 2022-2025 en in de Kadernota 2023-2026 is een incidenteel budget van € 1 miljoen opgenomen voor monumenten.

In beleidsdoel "De Hollandse waterlinies zijn belangrijk" is voor de jaren 2023-2024 een bedrag van € 2 miljoen opgenomen voor het programma Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW), dat is toegekend bij de door uw Staten vastgestelde begroting 2020 en de Kadernota 2023-2026. Vanwege de programmatische aanpak en afgebakende periode wordt dit aangemerkt als een incidentele last.

Programma 8. Economie

In beleidsdoel "Toekomst bedrijfsleven en werknemers" zijn incidentele middelen opgenomen voor de Human Capital Agenda, opgenomen in de Kadernota 2022-2025. De HCA is een programma van 7 jaar. Door deze afgebakende periode zijn de middelen aangemerkt als incidenteel. Daarnaast wordt in 2024 geëvalueerd of de uitgevoerde activiteiten ook naar verwachting hebben bijgedragen aan het realiseren van de gestelde drie doelen. Afhankelijk van de uitkomsten van deze evaluatie kan PS besluiten de ondersteuning voor de Utrecht Talent Alliantie te intensiveren, verminderen of stoppen.

In beleidsdoel "Bedrijven zijn innovatief sterk" is een incidentele budget van € 0,2 miljoen opgenomen voor de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij regio Utrecht (ROM) en een incidenteel budget van € 0,25 miljoen voor het innovatieprogramma "Digitalisering van de circulaire bouweconomie", opgenomen in de Kadernota 2023-2026 voor de periode 2023-2025.
In beleidsdoel "De bezoekerseconomie is sterk" zijn incidentele middelen opgenomen voor uitvoering van het programma Recreatie om de Stad Utrecht (RodS). In de Kadernota 2022-2025 en de Kadernota 2023-2026 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor het programma Recreatie en toerisme 2021-2025. Na deze periode wordt het programma geëvalueerd. Voor voortzetting dient een nieuw besluit genomen te worden.

Programma 9. Bestuur

In het beleidsdoel "Provinciebestuur is sterk en duidelijk" zijn incidentele middelen opgenomen voornamelijk voor kansenmakersteam. In de begroting 2023 is een budget van € 0,4 miljoen verwerkt.
In het beleidsdoel "Concernbrede aansturing op brede thema’s" zijn incidentele middelen opgenomen voor uitvoering van de concernopgaven transitie naar circulaire samenleving, coördinatie en monitoring klimaataanpak en sociale agenda.

10. Overzicht Overhead

In het beleidsdoel "Organisatie daadkrachtig, wendbaar" zijn incidentele middelen opgenomen voor de I-opgave en zijn budgetten voor Bedrijfsvoering opgenomen vanwege uitbreiding met incidentele formatie.