3.7 Grondbeleid

3.7.3 Financiën en financiële risico's

We vragen u om een raamkrediet voor het doen van aankopen van onroerend goed binnen het programma AVP:

* Er is gerekend met aankoop van 50 ha agrarische grond voor gemiddeld € 60.000 per hectare en de aankoop van 2 ruilbedrijven met ruilgrond voor € 4 miljoen per bedrijf.

Programma Agenda Vitaal Platteland 
Alle gronden die we voor het programma AVP aankopen, worden geactiveerd op de balans in de Grondvoorraad AVP tegen de verkrijgingswaarde of - in het geval van gronden binnen het NNN - tegen de lagere marktwaarde in de grondvoorraad AVP. Het verschil tussen de lagere marktwaarde en de verkrijgingsprijs (meestal 85% van de waarde) dekken we uit de middelen voor realisatie van het NNNbinnen programma 2.  
Over de afbouw van de Grondvoorraad AVP (voorheen Revolverend Fonds) hebben we afspraken gemaakt. Het fonds, dat destijds de mogelijkheid bood om aankoop van gronden en opstallen tot maximaal € 50 miljoen voor te financieren, bouwen we in stappen van € 5 miljoen per twee jaar af naar € 0 eind 2027. De stand per 31-12-2021 van de Grondvoorraad AVP is € 16,9 miljoen. Gronden die we aankopen voor de natuurcompensatie activeren we apart. De grondvoorraad Natuurcompensatiebank stond eind 2021 op € 2,2 miljoen. Bij het instellen van de nieuwe Grondbank worden de bovenstaande afspraken herijkt.

Het risico bij grondverwerving voor de inrichting van natuur in het landelijk gebied is over het algemeen beperkt, omdat grond relatief waardevast is. Voor de realisatie van NNN kopen we grond tegen de agrarische waarde. Die zetten we vervolgens om naar natuur, waarna de waarde nog ongeveer 15% van de agrarische waarde is. Hier is sprake van kosten, niet van risico. Er worden soms ook gebouwen gekocht, het gaat dan vaak om agrarische opstallen, die meegekocht worden met de grond. Het beleid is dat deze opstallen zo snel mogelijk weer op de markt worden gezet, om daarmee de risico’s op waardedaling zo veel mogelijk te beperken. 
 
Aan de grondvoorraad AVP is een risicovoorziening gekoppeld: de Voorziening Dekking Financiële Risico’s Grondbedrijf. Deze risicovoorziening is voor AVP gemaximeerd op € 5 miljoen. De voorziening wordt opgebouwd door per pand (voormalige agrarische opstallen) het verschil tussen de boekwaarde en de verwachte opbrengst bij verkoop toe te voegen. Eind 2021 bedroeg de risicovoorziening € 0,44 miljoen en bleef daarmee dus ruim onder het maximum. De panden die we in bezit hebben, verkopen we zoveel mogelijk, waardoor we verwachten dat de risicovoorziening de komende jaren ook ruim onder het plafond zal blijven.

Programma Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis Soesterberg
De grondexploitaties (grexen) van het programma Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis Soesterberg zijn een gesloten systeem. Dat betekent dat we investeringen bekostigen met de toekomstige opbrengsten. Het programma en project komen niet ten laste van de algemene middelen. Pas bij afronding van het geheel (na 2025) verrekenen we het saldo met de algemene middelen.

De verantwoording van het programma is als volgt in de administratie opgenomen:

• De rode projecten waarbinnen de ontwikkelingen in wonen en werken plaatsvinden, blijven verantwoord onder de Voorraden (VRD), via Programma 1. Ruimtelijke ordening. Dit zijn de projecten Woonwijk Vliegbasis Soesterberg, Sortie 16 en Richelleweg.  
• De groene projecten, met de ontwikkelingen in natuur en recreatie, zijn onder de vaste activa opgenomen:  
  • De projecten waarbij de grond nog in eigendom van de provincie is, vallen onder de Materiële vaste activa (MVA). Dit zijn de projecten Oostelijke Corridor en het Harlanterrein.
  • De projecten waarbij de grond is overgedragen aan derden, vallen onder de Immateriële vaste activa (IVA)/ Bijdragen in activa van derden. Dit zijn de projecten Park Vliegbasis Soesterberg en het Beheerfonds, waarin de resultaten van de afgesloten projecten opgenomen zijn.

De insteek bij alle projecten is dat we alle grond voor afsluiting van het project overdragen. Hetzij voor het realiseren van woningen en bedrijven, hetzij als natuur- en/of recreatieterrein.

Volgens het BBV wordt er op de rode projecten tussentijdse winst genomen, volgens de Percentage of Completion (POC)-methode en op de afgesloten projecten in de IVA wordt jaarlijks afgeschreven. De hieruit voortkomende financiële gevolgen verantwoorden we in Programma 1. Ruimtelijke ontwikkeling en het voordeel wordt afgewikkeld naar de in 2020 ingestelde bestemmingsreserve. Met deze reserve geven we invulling aan het contractueel overeengekomen beheerfonds.

Financiële risico’s programma Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis Soesterberg  
Wij zijn financieel eindverantwoordelijk voor het programma Hart van de Heuvelrug. Voor het project Vliegbasis Soesterberg is een verdeling gemaakt met de gebiedspartner gemeente Zeist en gemeente Soest.

Voor meer toelichting en de risico’s van het project verwijzen wij naar het projectblad Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg.